شیرین ادب

رشـد و استحكام مـو

گرد آورنده : زينب آقايي زاده بجستاني

زير نظر دبير گرامی: سركار خانم حسن زاده

دبيرستان خاتم الانبيا

سال تحصيلي  92-

واژه هاي كليدي

ويتامين ها ، آهن ، تغذيه ، غدد ها و ريزش مو ، حنا و رشد مو ، فصل ها و مو ، روغن ها ، سبزيجات

چكيده ي   

مو و ريزش آن يكي از موارد مهمي است كه مردم در جهان با آن سر و كار دارند و براي پيشگيري و پي گيري آن ياد تلاش مي كنند .در این مقاله سعی نموده ام در مورد این مشکل به طور بسیار مختصر مطالبی را بیاورم .

 مقدمه

موها ساختمان هاي شاخي طولي هستند كه از سطح خارج مي شود و شامل:ساقه ريشه است . علل ريزش مو : 1 – كلسترول 2 – تغذيه3- هورمونهايي مانند تيروئيد 4 – بيماري ها 5 – مواد و داروهاي شيميايي 6 – صدمات مكانيكي 7 – اضطراب 8 – فصول سال مانند پاييز و زمستان 9 -     10 – سن .

راه هايي براي جلوگيري ريزش مو : ليموترش و آب آن ويتامين هايي مانند : آ و ب ، آويشن ، بابوه ، ....... روغن اماده و ... راهاهيي براي رويش و رشد و پرپشت كردن موها : خضاب با حنا ، مسواك زدن ، خوردن انجير و پياز ، روغن آماده كه باعث روييده موها مي شود ، براي پر پشت  كردن موها :خوردن سبزيجات ،رشد مو :ورزش ، روغن نارگيل مصرف خارجي شمشاد ، تقويت موها : روغن زيتون ،ليموترش ، ذوغن نارگيل ،هويچ و ... فصل هاي بهر و تابستان باعث روييدن موها مي شود.

مو چيست ؟

موها ساختمان هاي شاخي طولي هستند كه از سطح خارج مي شود و شامل ريشه و ساقه است . ساقه از سلول هاي مرده و كراتين تشكيل شده است .

ولي ريشه مو داراي سلول هاي زنده است . هر مو از يك فرو رفتگي اپيدرومي يا فوليكول مو خارج مي شود و در طول رشد خود داراي برجستگي هايي به نام پياز مود مي باشد . مو از سه قسمت به نام قشر مو ، مغر مو و كوتيكول تشكيل شده است . موها به طور دائم نمي رويند ، بلكه داراي دوره هايي از رشد و استراحت اند . ( زارع ، نسرين و تك زارع عليرضا ، 1001 نكته زيبايي پوست ، مو ، ناخن و ... ، ص 27 )

مو مي تواند خشك ، نيمه چرب ، بي حال ، سيمي شكل يا آسيب ديده باشد . ( كياني كاظم ، بهداشت مو و جلوگيري از ريزش و سفيدي مو با طب گياهي ، ص 181 )

علت هاي ريزش مو

علت هاي ريزش مو عبارتند از :

1 - كلسترول كه جلوي عرق شعريه را گرفته و نمي گذارد خون به پياز مو برسد و در نتيجه مو ريزش مي كند .

2 – تغذيه كه مطالعه و تحقيقات علمي نشان مي دهد گرسنگي نامرئي آهن يا كمبود آهن در رژيم غذايي مي تواند منجر به از دست دادن 200 تا 300 تار مو شود . همچنين بين تغذيه و رشد مو رابطه اي وجود دارد .

مو يكي از اندام هاي حياتي بدن نيست . بدن مواد غذايي لازم را براي فعال نگه داشتن قلب ، ريه ها ، مغز و اعضاي حياتي ديگر بدن مي گيرد . سپس مواد غذايي به جا مانده  در دسترس مناطقي كه اولويت كمتري دارند مانند فوليكول هاي مو قرار مي گيرند و كاهش ريزش مو مي تواند با فقدان يك ماده ي غذايي خاص ، مرتبط باشد .

كمبود پروتئين ، آهن ، ويتامين B كمپلكس و ويتامين A كه اگر به مقدار كافي به بدن نرسد ، باعث شكسته شدن موها مي شود . ( مهري ، فرشته ، ميوه درماني ، ص 51 )

يد ، روي و مس در ميان علل كاهش موي وابسته به تغذيه مي باشد .

3 – هورمون ها مانند تيروئيد ، باعث از دست دادن مو مي شود . ( مجله پوست و مو ، ص 42 )

4 – بيماري هايي مانند زخم خون ريزي دهنده ، افسردگي ، شوره ي سر ، عفونت هاي قارچي ، ايميتيگو و طاس قطعه اي از نوع بروكي

5 – مواد شيميايي مانند سرب و تاليوم ، سولفيد سلنيوم ، بوراكس فوليكول هاي مو ساخته شده ، قرار گرفتن طولاني در معرض مواد شيميايي صنعتي ، كشاورزي و ... و مواد شيميايي مخصوص مو ( رنگ مو ، صاف كننده مو و فر دهنده مو )

6 – داروهاي شيميايي مانند آفتالين كه براي مبارزه با سرما خوردگي و تب يوني مصرف مي شود باربيتورات ها كه به عنوان يك آرام بخش يا براي تشنج به كار مي روند ؛ قرص هاي كنترل كننده ي بار داري به منظور جلوگيري از بارداري يا براي مبارزه هاي پوستي مصرف مي شوند . آنتي گواگولانت ها به عنوان داروي جلوگيري از لخته شدن خون استفاده مي شوند .

7 – صدمات مكانيكي كه ممكن است در اثر برس كشيدن بيش از اندازه يا استفاده از وسايل آرايشي مو كه به طور مداوم سبب كشيدن مو مي شود ايجاد گردد .

8 – اضطراب كه باعث مي شود مو از مرحله رشد به سرعت به مرحله استراحت انتقال يابد كه در اين مرحله از رويش باز مي ماند ، غدد عرقو و غدد سبابه تحت استرس و اضطراب سخت تر كار مي كنند ، ممكن است متوجه شويد هنگامي كه هيجان شده و خسته هستيد موهايتان چرب و سست مي باشند .

9 – توارث ، اشخاص ژن هايي را به ارث مي برند كه تعيين كننده ي رنگ مو ، جنس بافت و ضخامت آن مي باشند . آنهايي كه به ارث برده مي شوند اندازه نحوه ها را كنترل نموده و نتيجه بر روي ميزان هرمون آن ها تاثير مي گذارد كه آن ها نيز به نوبه ي خود بر رشد و ريزش مو تاثير ايجاد مي كنند . الگوي كاهش مو در خانواده مي تواند احتمال ايجاد كاهش و ريزش مو را در اشخاص افزايش دهد . توارث مي تواند در اين مورد كه چه هنگام ريزش مو آغاز خواهد شد ؛ چه ميزان مو از دست خواهد رفت . در مورد سرعت ريزش موها و الگوي ريزش مو نقش داشته باشد .

10 – سن ، همچنان كه سن بالا مي رود ، ضخامت پوست كمتر مي شود ، عروق خوني موجود در پوست سر كمتر و اندازه آن ها كوچكتر مي شود ، توليد سبوم تنها به ميزان مختصري آهسته مي شود و نحوه ي سبابه بزرگتر مي گردد . اين تغييرات ايجاد شده در پوست سر امكان دارد ميزان موفقيت جراحي هاي زيبايي را كه روش هاي جايگزيني مورد افراد بالاتر از 55 سال كه با كاهش مو همراه اند و مويي هم نمي رويد استفاده مي كنند ، كاهش دهد ( صص 16 تا 28 ) هنگامي كه اولين دندانه شانه كنده شود ، در صورت استفاده از آن باعث شكسته و كنده شدن موها مي گردد .

( كياني كاظم ، بهداشت مو و جلوگيري از ريزش و سفيدي مو با طب گياهي ، ص 188 ) .

راه هايي براي جلوگيري از ريزش مو

ليمو ترش و ماليدن آب ليمو ترش بر سر از طاس شدن سر جلوگيري مي كند . ( مهرين مهرزاد ، خواص ميوه ها و خوراكي ها ، ص 195 )

گل بابونه را بجوشانيد و حنا را در آب تميز و صاف شده ي آن خيس كنيد و سپس بر سر خضاب نماييد . ( ص 33 )

بهترين راه خوردن انواع ويتامين ب و ماليدن آن ها به موي سر است . ( ص 144 ، كياني ، كاظم ، بهداشت مو و جلوگيري از ريزش مو و سفيدي مو با طب گياهي )

راه هايي براي رويش و رشد و پر پشت كردن آن

چند مورد كه باعث رويش مو مي شود :

1 – خضاب با حنا

2 – خوردن انجير

3 – مسواك زدن

4 – خوردن پياز

( جاهد رضا ، گنج هاي معنوي ، ص 358 )

5 – روغني آماده كه به روييدن مو كمك مي كند . ( ص 51 ) براي پر پشت كردن و زياد نمودن موي خود ؤ بايد تا مي توانيد از سبزيجات استفاده نماييد . مانند نعناع ، شاهي ، تره ، تيزك ، شنبليله و تربچه . كلم كه از همه مهمتر است . ( ص 178 ، كياني ، كاظم ، بهداشت مو و جلوگيري از ريزش و سفيدي مو با طب گياهي ) .

مواردي براي رشد مو كه عبارتند از : ورزش كردن و گرماي بدن زياد و نمايشي از فعاليت ورزشي مرتب سبب مي شود موهاي سر سريع تر رشد كنند ، روغن نارگيل به رشد موهاي تخريب شده كمك مي كند و پروتئين لازم براي تغذيه موهاي آسيب ديده را نيز فراهم مي كند . به همين دليل براي روغن مخصوص مراقبت از مو در بسياري از محصولات حالت دهنده ي مو و كرم هاي ضد شوره مورد استفاده قرار مي گيرد .

(كياني ، كاظم ، بهداشت مو و جلوگيري از ريزش و سفيدي مو با طب گياهي ، صص 12 تا 103  ) .

مصرف خارجي شمشاد به صورت جوشانده برگ براي تسريع رشد موست . ( ص 5 ) نارگيل را اگر بر سر بماليد باعث تقويت پياز مو و نيز باعث رشد مو مي گردد . ( ص 196 ، مهرين مهرداد ، خواص ميوه ها و خوراكي ها )

راه حل هايي براي تقويت موها

روغن زيتون كه ماشاژ دادن سر با آن باعث تقويت مي شود . ( مهري فرشته ، ميوه درماني ، ص 62 )

ليمو ترش ، روغن نارگيل ، هويج كه به دليل داشتن ويتامين آ بيشتر از ديگر ميوه ها براي تقويت مو مفيد است ، سوخته پوست گردو و يا روغن آن و شراب گس مزه مخلوط كرده و بر موها بماليد . ( البته اين نسخه براي كودكان مفيد است . ) صص 29 تا 89

شاهي كه بايد ناشتا يك ليوان آب آن را بنوشيد ، روغن نخود سبز همراه روغن زيتون را بر سر مالش دهيد ، شستشوي مو با جوشانده ي غليظ گزنه دشني را خرد ، مصرف جوشانده ي اسطو خودوس 2 قاشق در 4 ليوان ، مصرف بالنگ تره و حنا ( اقان – ايوقان ، الهنا ) ( صص 114 تا 197 ، كياني كاظم ، بهداشت مو و جلوگيري از ريزش مو و سفيدي مو با طب گياهي )

استفاده از كتيرا به عنوان ماده ي شستشو دهنده . ( يگانه راد ، فاطمه صالحي ، گياه دارويي شمال خراسان ص 199 )

فصل هاي سال و مو

فصل بهار كه در اين فصل رشد موها تازه تر مي شود و ريزش و كاهش مو به ميزان كمتر است ، فصل تابستان كه در اين فصل موها به طور سريع تر رشد كرده و قطر موها افزايش مي يابد . فصل پاييز كه در اين فصل مثل برگ درختان ، كاهش مو بيشتر مي شود و افزايش بادهاي سرد ممكن است سبب شكنندگي موهاي فرد شود . فصل زمستان كه در اين فصل ممكن است چربي طبيعي مو را با سرعت بر طرف كند و سبب ترك و شكسته شدن مو شود . ( كياني كاظم ، بهداشت مو و جلوگيري از ريزش و سفيدي مو با طب گياهي صص 16 تا 28 )

حديثي از امامان و پيامبران در مورد مو

امام رضا ( ع ) فرمودند : « انجير باعث رويش مو مي شود » .

پيامبر اكرم ( ص ) فرمودند : حنا ببنديد كه موي را مي روياند .

امام رضا ( ع ) فرمودند : مسواك زدن موي سر را مي روياند .

پيامبر اكرم ( ص ) فرمودند : در حمام شانه زدن باعث ريزش مو و سست شدن ريشه ي مو مي شود .

امام كاظم ( ع ) فرمودند : موي سر اگر بلند شود ديده به ضعف مي نهد و فروغ نورش كم مي شود و اگر كوتاه شود بر عكس مي شود .

امام علي ( ع ) فرمودند : هر گاه خواستي مو شانه بزني ، شانه را در دست راست بگير و بگو بسم الله و آن را بر فرق سر گذاشته و جلو سر را شانه بزن و بگو بار خدايا : مو و پوستم را زيبا كن و بدي را از من دور كن ؛ سپس سر را شانه بزن و بگو بار خدايا ، شيطان را از من دور كن ، سپس ابرو را شانه بزن و بعد از آن گلاب به رويت بزن . ( اينترنت )

نتيجه

امروزه مردم زيادي در جهان كه با ريزش مو و رشد كم آن ها مواجه اند كه اين عامل موجب اذيت و آزار آن ها مي شود .

راه كارهايي را كه براي رويش و تقويت و كم كردن ريزش مو مفيد است را در نتيجه گيري ارائه مي دهيم .

نتيجه مي گيريم كه استفاده از روغن فندوق ، حنا ، روغن بدام ، عصاره ي گياه الكيل كوهي و شستن زياد براي سلامتي رشد و تقويت موها مفيد است . همين طور براي داشتن موي سالم بايد شانه مناسب و غير فلزي باشد . استفاده از برس در حمام جهت شانه زدن موها باعث ريزش آن ها              مي شود  .

منابع و مآخذ

- تك زارع ، نسرين و تك زارع ، دكتر عليرضا ،1389 ، 1001 نكته زيبايي پوست ، مو ، ناخن و ...، جاهد ، رضا ، 1377 ، گنج هاي معنوي ، سنبله .

-دريايي ، دكتر محمد ، 1388، معجزات درماني عرقيات گياهي ، سفير اردهال .

- صالحي ، يگانه راد ، فاطمه ، 1380 ، گياه دارويي شمال خراسان ( مناطق تحت كنترل محيط زيست ) ، اداره محيط كل زيست خراسان .

- كياني ، كاشم ، 1384 ، بهداشت و جلوگيري از ريزش و سفيدي مو با طب گياهي ، انتشارات زر قلم .

- مهري ، فرشته ، 1391 ، ميوه درماني ، ملنيا

- مهرين ، مهرداد ، 1378 ، خواص ميوه ها و خوراكي ها ، انتشارات خشايار

- اينترنت