کم خونی و راه مبارزه ی آن

 
زير نظر دبير گرامي  :
سركار خانم میناحسن زاده
گرد آورنده :
زینب باقری
دبيرستان : خاتم الانبياء
 
ارديبهشت ماه 1392

واژهای کلیدی:

 خون ،اکسیزن ،ویتامین،کم خونی ،آهن ،گلبول قرمز،کلسیم،ضربان قلب

  چکیده:

کم خونی تعریف می شود نوعی اختلال که در آن گلبولهای قرمز سالم برای حمل اکسیژن به بافتهای بدن به اندازه نیاز وجود ندارد.علل شیوع آن معمولا کمبود آهن است.

نشانه های بارز کم خونی را میتوان خستگی،سردرد،ضربان های نامنظم و ...دانست.

برای درمان کم خونی میتوان از میوه های قرمز مانند:انگور،توت فرنگی،آلو، هلو،گیلاس و ... که سرشار از آهن است استفاده کرد.

باید دقت کرد که خانم ها بیشتر در معرض ابتلا به کم خونی قرار دارند پس باید زنان با مصرف خوراکیهای آهن دار یا قرصهای آهن به ویژه در دوران قاعدگی از ابتلا به کم خونی جلوگیری کنند.

 

 

 

 

مقدمه

کم خونی اختلال خونی شایعی است که در آن گلبول های سالم،به تهداد کافی،برای محل اکسیژن به بافت های بدن وجود ندارد و موجب می شود که احساس خستگی به فرد دست دهدو به طور کلی کم خونی حالتی است که در آن تعداد گلبول های قرمز و یا میزان هموگلوبین افراد کم تر از میزان طبیعی است.

وقتی شما کم خونی دارید گلبول های قرمز سریعتر از معمول تخریب می شوند و گلبول های جدید نمی توانند با این سرعت جایگزین شوند به همین دلیل خون شما گلبول قرمز کمتری خواهد داشت و در نتیجه میزان حمل اکسیژن به بافت های بدن کاهش یافته و احساس خستگی ایجاد می شود.

علائم کم خونی را می توان اینگونه بر شمرد:

1-خستگی و فرسودگی2-ضعف و ناتوانی3-رنگ پریدگی پوست4-سردرد5-ضربان نامنظم یا تند قلب6-کوتاهی نفس7-درد در ناحیه قفسه ی سینه 8-مشکلات شناختی 9-احساس سبکی در سر و یا سر گیجه خفیف 10-بی حسی یا سردی انتهای اندام ها

علل ایجاد کننده کم خونی :

خون از سلولهای خونی و مایعی به نام پلاسما تشکیل شده است. سه نوع سلول خونی در پلاسما شناور هستند.

سلولهای خونی سفید(گلبول های سفید): این سلولها با عفونتها مبارزه می کنند.

پلاکتها: این سلولها به لخته شدن خون پس از ایجاد جراحتها کمک می کنند.

سلولهای خونی قرمز (گلبولهای قرمز ):این سلولها اکسیژن را از ریه ها به مغز ،سایر ارگانها و بافتهای مختلف بدن حمل می کنند.بدن شما برای عملکردهای خود به خون حاوی اکسیژن احتیاج دارد.

کم خونی انواع گوناگونی دارد که هر یک علت خاص خود را دارند.کم خونی می تواند موقتی یا طولانی مدت بوده و از فرمولهای خفیف تا شدید باشد،(اینترنت)

خوراک و آشامیدنی:

 

غذاهای سرشار از آهن مصرف کنید .سبزیجاتی با برگ های سبز تیره ،تره تیزک آبی(بولاغ اوتی) و گیاهان دارویی همچون جعفری،پیاز کوهی،گزنه،علف نخودی(گندمک) و برگ های دندان شیر (گل قاصدک)که حاوی ویتامین c بوده و به جذب آهن کمک می کند مصرف کنید.غذا های حاوی مس (پنیر،زرده تخم مرغ،غذاهای دریایی،جگر،سبزیجات سبز،زرد آلو،گیلاس،انجیر) نیز همان خاصیت را دارند.از نوشیدن قهوه،کولا و الکل همراه با غذا بپرهیزید،زیرا آنها باعث کاهش جذب آهن می شود.در عوض آب پرتقال سرشار از ویتامینc بنوشید.توجه داشته باشید که غذا پختن در ظروف فولادی زد زنگ و یا ظروف چدنی بدون روکش لعابی به افزایش آهن مصرفی شما کمک می کند.،(استن وی ،پنی،سلامتی و جوانی زنان،ص336)

شیر شتر برای درمان کم خونی بسیار مفید است.

شیر شتر نسبت به شیر گاو ،حاوی ده برابر آهن،پنج برابرپتاسیم و ویتامین c،چهار برابر سدیم و سه برابر کلسیم و منیزیم و مقدار بیش تر اسید های چرب غیر اشباع ،پروتئین،کلر و اسید فولیک بوده.،(دریایی،محمد،معجزات غذایی و درمانی گوشت و شیر شتر ،صص 20-18)

علف چشمه یا شاهی آبی دارای ویتامین A،E،D و مقدار ید،کلسیم و آهن و منگنز و گلوکز است.

قنطوریون باد شکن و تب بر بوده و برای افراد مبتلا به کم خونی نافع است.

اسفناج دارای ویتامین های AوB1و B2و ویتامین ث و کلسیم و فسفر و پروتئین و چربی و قند و آهن و یدو بسیاری از املاح دیگر است.

بامیه دارای پروتئین،قند،چربی،کلسیم،آهن و ویتامین های آ،ب،پ پ است.

بادنجان دارای ویتامین آ و پ و ث و مقداری زیاد آهن است.

باقلا سرد و خشک دارای فسفر،کلسیم،آهن و ویتامین های آ،ب،ث و ...است.

پیاز سرشار از ویتامین های ب و ث و دارای آهن و آهک و فسفروپتاسیم و سدیم و گوگرد و ید و سیلیس و قند است.

ترب حاوی مواد چربی ،قندی،ازته،اسید فسفریک و گلوکز ،پروتئین،کلسیم،آهن و ویتامین های آ و B2وپ است.

زوفا خلط آور ،ضد عفونت های ریوی،زکام های نزله ای و آسم است.زوفا برای درمان کم خونی در نزد دختران، تب های بعضی از امراض درد اعصاب و بیماری کلیه نافع است.

انجیر سرشار از ویتامین های آ و ب بوده و دارای مواد چربی،ازته،قند،آهن و کلسیم نیز می باشد و برای افرادی که دارای بیماری کم خونی می باشند نافع است.

خرما دارای کلسیم،فسفر و آهن و منیزیم می باشد و برای کم خونی مفید است.

زیتون دارای فسفر ،پتاسیم،گوگرد،منیزیم،کلسیم،کلر،آهن،مس و منگنز می باشد.زرد الو خشک مقوی اعصاب است و چون از لحاظ آهن غنی است برای افراد کم خون و بچه ها مفید است.

سیب دارای آهن و فسفر و ید می باشد .آهنش برای خون و فسفرش برای قلب و یدش برای تقویت غدد  مخصوصا سیب آدم نافع است.

برگ جعفری دارای پروتئین،چربی،قند، کلسیم،آهن و ویتامین های ب و آ و پ است.

تره مقداری آهن و ویتامین های آ و ب1 و ث و پتاسیم و سولفور دارد.

جو دارای ویتامین های آ و ث می باشد و جوشانده ی آن برای رفع کم خونی مفید است.

چغندر به علت داشتن آهن برای کم خونی نافع است.

سیب زمینی مقداری مواد هیدروکربن دارد .فسفر،کلسیم،آهن و ویتامین های ب و ث در آن به اندازه کم وجود دارد.

شلغم دارای پروتئین ،کلسیم،فسفر،آهن و ویتامین های آ و ث می باشد.

عدس دارای آهن و کلسیم و فسفر و ویتامین ب است و دارای طبیعتی معتدل است.

فلفل و فلفل فرنگی دارای پروتئین ،مواد چربی و قندی ،کلسیم، آهن ، ویتامین آ و ب1،ب2 و ویتامین های پ و ث است.

توت فرنگی دارای مواد چربی و آلبومی نوئید و سلولز ،قند،آهن ،فسفر،آهک، منیزیم،پتاسیم،ید و برم می باشد.این میوه خون را قلیا می کند.

پسته،مقوی و نیرو زا و دارای ویتامین ب می باشد.رسیده آن بسیار مقوی و داراوی کم خونی و درمان ضعف مفرط می باشد.،

در گلابی ،لیمو،پرتقال،گوجه فرنگی،انگور،موز،سیب ویتامین c وجود دارد و برای کم خونی ،خستگی و ضعف مفید است.،(مهرین،مهرداد،خواص میوه ها و خوراکیها،صص194-100)

بیست تا بیست و پنج گرم برگ های بارهنگ را که خشک کرده اید در نیم لیتر آب سرد بریزید و ظروف محتوی آنرا روی آتش بگذارید تا بجوش آید و 5دقیقه بجوشد بعد آنرا از روی آتش بردارید و 15دقیقه دم کنید سپس آنرا صاف کنید و شیرین سازید و در طی شبانه روز 5 لیوان از آنرا بنوشید این دوای مقوی برای اشخاص کم خون و کسانی که از بستر بیماری برخاسته اند و دوره نقاهت را طی می کنند موثر و مفید خواهد بود .،(وفائی موحد،فاطمه،گیاهان درمانی،ص35)

کاهو برای نیروی بدن سودمند است و دارای ویتامین آ،ب،ک،ید،کلسیم، سلیکون،آهن ،پتاسیم،فسفر،سولفور،مواد قندی ،ازته و مواد چربی می باشد.

کدوی سبز دارای پروتئین و چربی ،قند ،کلسیم،آهن، ویتامین های آ ،ب ،پ است.

گوجه فرنگی دارای قند ،چربی،کلسیم،فسفر،آهن ، ویتامین های‌‌‌ آ،ب،ث،ک و پروتئین است ویتامین آ در گوجه به مقدار فراوان وجود دارد.

لوبیا سفید دارای مقدار زیادی از ویتامین های ب  و ای و کلسیم و فسفر و آهن است .

نخود دارای پروتئین،چربی،کلسیم،آهن و ویتامین های آ، ب1،ب2 و ث و پ است.

هویچ دارای مقداری آهن می باشد و برای کم خونی مفید است.

انگور صاف کننده خون و مولد خون است .انگور برای درمان کم خونی بسیار مفید است. انگور دارای قند و چربی و آلبومن ،آهن و کلسیم و فسفرو پتاسیم و ارسنیک و منگنز و ید می باشد. پتاسیم آن برای بچه های ضعیف البنیه و کم خون بسیار نافع است.

لیمو دارای آهن ،کلسیم،فسفر، پتاسیم و چند اسید که معروف ترین آنها اسید آسکوربیک است می باشد. عصاره لیمو ضد کم خونی ،غلظت و رقعت خون است.

موز دارای ویتامین آ به مقدار زیاد می باشد و هم چنین فسفر ،پتاسیم،کلسیم،آهن ،منیزیم و مواد ازته و ویتامین های ب و ث دارد.

نارگیل خون صالح تولید می کند.

گردو کثیر الغناء و دارای املاح معدنی مانند آهن و فسفر و مس و ویتامین های ب و ث می باشد.

کیوی دارای املاح مختلف مانند پتاسیم ،سدیم، کلسیم ،منیزیم ،آهن و فسفات می باشد.

گلابی دارای ویتامین های آ ، ب، ث و مقداری املاح معدنی مانند آهن ،منگنز و مختصری کلر و کلسیم دارد،(مهرین، مهرداد، خواص میوه ها و خوراکیها،صص175-130)

 

بهترین منابع طبیعی آهن دار:

کلیه،جگرو قلب گوسفند،آردآکنجد،کنسرو ساردین،ماهی،صدف دریایی،برگ هلو خشک،برگه زرد آلو،زرده ی تخم مرغ ،حلزون،بادام،گردو،فندق، لوبیا، شیره انگور ،مارچوبه، خرما و جوی دو سر دارای آهن هستند.،(اسلامی،رقیه،اسرار خوراکی ها،ص260)

 

شیوه های درمانی:

1-خوردن پسته خام بسیار با اهمیت می باشد.

2-انگور با داشتن آهن، منیزیم و منگنز برای ساخته شدن خون در بدن مفید میباشد.

3-انجیر با توجه به داشتن آهن داروی کم خونی است.

4-دم کرده گزنه خون ساز می باشد.

5-نان سبوس دار گندم و جو مفید است.

6-خربزه در تولید خون اهمیت زیادی دارد.

7-آلو و زردآلو مهم می باشند.

8-کشمش،میوه های خشک ،توت سیاه ،سبزیجات تازه ،چغندر،باقلا،حبوبات،کدو، هویچ و تمشک خون ساز می باشند

9-خرما خون ساز است.

10-تره فرنگی ،جعفری ،اسفناج،کاهو،شاهی،ذرت(بو داداه) و یونجه خون ساز می باشند.،(مسموع، حبیب اله،خواص میوه ها وگیاهان دارویی، ص492)

 

 

 

 

 

نتیجه گیری:

علت شیوع کم خونی علاوه بر ژنتیک ،تغذیه نامناسب افراد می باشد.

افراد مبتلا به کم خونی با رعایت وعده های غذایی و گنجاندن مواد آهن دار می توانند باعث کاهش یا از بین بردن کم خونی در خود و خانواده خود شوند.

منابعی سرشار از آهن مانند سبزیجات(کاهو،اسفناج ،شاهی) میوه ها (انگور،خرما،گلابی،توت فرنگی و...) خشکباری چون برگه ی آلو،سیب،زرد آلو و انواع دم کرده ها  وجود دارد که کم خونی را درمان کرده و مانع ابتلا به آن می شود.

علت اصلی کم خونی فقر آهن در بدن است .این کمبود موجب کاهش هموگلوبین های خون شده و باعث بروز کم خونی می شود.

افراد مبتلا به این بیماری بیشتر خانم ها می باشند.

کم خونی علائمی دارد که با مشاهده آن می شود به کم خونی پی برد .از آن جمله علائم می توان خستگی،کوتاهی نفس، رنگ پریدگی پوست ،سر درد ،بی حسی و کرختی در انتهای اندام ها اشاره کرد.


Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin;}

منابع و ماخذ:

 1-رقیه اسلامی،1386،اسرار خوراکیها،مؤلف،.....،......

 

2-پنی استن وی،.....،سلامتی و جوانی زنان،سلسله مهر،......،بهناز محقق پور

 

3-دریایی،......،معجزات غذایی و درمانی گوشت و شیر شتر،نشر امینان،......،......

 

4-حبیب اله مسموع،1391،خواص میوه ها و گیاهان دارویی،نشر آیات،....،.......

 

5-مهرداد مهرین ،1378،خواص میوه ها و خوراکیها،انتشارات خشایار،.....،.......

 

6-فاطمه وفایی موحد،........،گیاه درمانی،وفایی،.......،.......

 

7-اینترنت

Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin;}